Vì sao nhiều người nhầm lẫn biển ‘cấm rẽ trái’ đồng nghĩa ‘cấm quay đầu’?

Thấy biển báo "cấm rẽ trái", nhiều tài xế hiện nay vẫn mặc định rằng vị trí đó cũng cấm quay đầu xe. Thực tế đây là một trong những nhầm lẫn khá phổ biến hiện nay, bắt nguồn từ sự thay đổi trong quy định pháp luật mà nhiều người chưa nắm bắt kịp.

Theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 41:2012/BGTVT (áp dụng trước ngày 1.11.2016), biển báo P.123a có hiệu lực cấm rẽ trái và cấm quay đầu xe. Nói cách khác, nếu tài xế thấy biển "cấm rẽ trái" thì mặc nhiên hiểu rằng không được phép quay đầu. 

Chính quy định này đã hình thành thói quen lái xe của nhiều tài xế, khiến không ít người hiện nay vẫn giữ suy nghĩ cũ mà không để ý rằng luật đã thay đổi.

Thói quen nhầm lẫn cũng đến từ thao tác lái. Về mặt kỹ thuật, quay đầu là mang ý nghĩa rộng hơn của rẽ trái, đều cần cắt ngang làn xe ngược chiều và thay đổi hướng di chuyển. Chính vì vậy, nhiều người mặc định hai hành vi này là một, từ đó suy diễn rằng "cấm rẽ trái thì cũng cấm luôn quay đầu".

Từ ngày 1.11.2016, quy chuẩn QCVN 41:2016/BGTVT bắt đầu có hiệu lực, sau đó được thay thế bởi QCVN 41:2019/BGTVT, đang áp dụng hiện hành. Với quy định mới, hai hành vi rẽ trái và quay đầu xe được tách biệt hoàn toàn. Cụ thể, biển P.123a chỉ có hiệu lực cấm rẽ trái, còn nếu muốn cấm quay đầu, bắt buộc phải đặt biển P.124a.

Theo QCVN 41:2019/BGTVT, biển P.123a có hình tròn nền trắng viền đỏ, bên trong là mũi tên màu đen cong sang trái, gạch chéo đỏ, có ý nghĩa cấm rẽ trái, không bao gồm hành vi quay đầu xe. Trong khi đó, biển P.124a sử dụng biểu tượng mũi tên dạng chữ U, thể hiện rõ lệnh cấm quay đầu. Như vậy, nếu chỉ có biển "cấm rẽ trái", tài xế vẫn được phép quay đầu.

Trên thực tế, không phải nơi nào cũng có thể bố trí đầy đủ cả hai biển cấm. Vì thế, QCVN 41:2019/BGTVT đã bổ sung thêm biển P.124c – cấm rẽ trái và quay đầu xe, nhằm giải quyết tình trạng hiểu sai biển báo. Biển này có biểu tượng kết hợp hai mũi tên (rẽ trái và quay đầu), gạch chéo đỏ, giúp người điều khiển phương tiện nhận diện nhanh và tuân thủ đúng.

Do đó, để tránh bị phạt oan hoặc rơi vào tình huống tranh cãi với lực lượng chức năng, tài xế cần nhớ nguyên tắc "biển cấm gì thì chỉ cấm điều đó". Quan sát kỹ hình dạng mũi tên, nếu là mũi cong 90 độ thì chỉ cấm rẽ; nếu là mũi chữ U thì cấm quay đầu.

Cũng cần lưu ý rằng, khi lưu thông trong khu vực đông dân cư, ngã tư hoặc đường có vạch kẻ phân làn rõ ràng, hành vi quay đầu xe còn phải tuân thủ theo tín hiệu đèn và vạch chỉ dẫn mặt đường. Quay đầu không đúng nơi quy định, dù không có biển cấm, cũng có thể bị xử phạt theo tình huống cụ thể.