Từ ngày 15/8/2025, Nghị định 188/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm y tế, trong đó nhấn mạnh các quy định về thu hồi, tạm giữ hoặc tạm khóa thẻ BHYT trong trường hợp vi phạm.
Cụ thể, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ thu hồi thẻ BHYT nếu phát hiện người được cấp thẻ khai sai thông tin, khai gian về đối tượng tham gia, mức hưởng, hoặc sử dụng thủ đoạn gian lận để được cấp thẻ. Thẻ cũng sẽ bị thu hồi nếu người đứng tên không còn thuộc diện tham gia BHYT hoặc bị cấp trùng thẻ, theo khoản 1 Điều 20 Luật BHYT.
Ngoài ra, thẻ BHYT có thể bị tạm giữ hoặc tạm khóa nếu người đi khám chữa bệnh dùng thẻ không đứng tên mình. Hành vi mượn hoặc cho mượn thẻ BHYT sẽ bị xử lý nghiêm. Khi phát hiện vi phạm, cơ sở khám chữa bệnh phải thông báo cơ quan bảo hiểm xã hội. Người đứng tên thẻ bị tạm giữ phải đến cơ quan bảo hiểm để nhận lại thẻ, nộp phạt và khắc phục hậu quả (nếu có). Sau khi hoàn tất nghĩa vụ, thẻ sẽ được mở khóa hoặc trả lại.
Về mức phạt, Điều 84 Nghị định 117/2020/NĐ-CP quy định: hành vi cho mượn thẻ BHYT hoặc sử dụng thẻ của người khác sẽ bị phạt từ 1-2 triệu đồng nếu chưa gây thiệt hại cho quỹ bảo hiểm y tế; nếu gây thiệt hại, mức phạt sẽ từ 3-5 triệu đồng. Ngoài ra, người vi phạm có thể phải hoàn trả chi phí khám chữa bệnh đã được quỹ chi trả sai quy định.
Sử dụng sai thẻ BHYT, dù vô tình hay cố ý, đều có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, bao gồm mất quyền lợi bảo hiểm và ảnh hưởng tới việc tiếp cận dịch vụ y tế trong tương lai. Do đó, từ ngày 15/8, người dân cần đảm bảo sử dụng đúng thẻ BHYT mang tên mình và tuyệt đối không cho mượn hoặc dùng thẻ không đứng tên.
Đây không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn thể hiện trách nhiệm với chính sách an sinh xã hội, giúp đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong việc thụ hưởng quyền lợi bảo hiểm y tế của mỗi người dân.
3 quyền lợi nổi bật cho người tham gia BHYT 5 năm liên tục
– Được chi trả 100% chi phí khám chữa bệnh trong nhiều trường hợp, kể cả trái tuyến
Một trong những điểm mới quan trọng của Luật BHYT sửa đổi là người tham gia BHYT từ 5 năm liên tục trở lên sẽ được quỹ BHYT thanh toán toàn bộ chi phí khám chữa bệnh nếu tổng số tiền cùng chi trả trong năm vượt quá 6 lần mức tham chiếu (mức do Chính phủ quy định, thay thế mức lương tối thiểu trước đây).
Người bệnh còn có thể được thanh toán 100% chi phí ngay cả khi khám trái tuyến trong các trường hợp như:
Khám tại bệnh viện chuyên sâu để chẩn đoán bệnh hiểm nghèo, bệnh hiếm, cần phẫu thuật hoặc kỹ thuật cao.
Là người dân tộc thiểu số, hộ nghèo sống tại vùng khó khăn, xã đảo, huyện đảo; khám chữa bệnh nội trú tại cơ sở cấp cơ bản; cấp cứu tại bất kỳ cơ sở y tế nào; thực hiện đúng quy trình chuyển tuyến giữa các cơ sở khám chữa bệnh.
– Không còn phải chờ 180 ngày để được hưởng quyền lợi kỹ thuật cao
Theo Luật BHYT năm 2008, người tham gia BHYT lần đầu hoặc đóng BHYT không liên tục thì thẻ BHYT có giá trị sử dụng sau 30 ngày kể từ ngày đóng; riêng quyền lợi về dịch vụ kỹ thuật cao thì có hiệu lực sau 180 ngày.
Quy định mới đã xóa bỏ thời gian chờ này.
Cụ thể, kể từ ngày 1-7, người tham gia BHYT lần đầu hoặc gián đoạn trên 90 ngày chỉ cần đợi 30 ngày để thẻ có hiệu lực – không phân biệt dịch vụ cơ bản hay kỹ thuật cao.
Đây là bước cải tiến lớn, giúp người bệnh tiếp cận nhanh hơn với các dịch vụ y tế hiện đại trong lúc nguy cấp.
– Thay đổi cách tính mức cùng chi trả
Trước đây mức lương tối thiểu là cơ sở để tính phần chi phí người bệnh phải tự trả. Từ tháng 7 tới, luật mới áp dụng "mức tham chiếu", một khái niệm do Chính phủ quy định làm căn cứ tính mức đóng và hưởng BHYT, thay thế cho "mức lương tối thiểu" trước đây.
Điều này giúp chính sách BHYT trở nên linh hoạt, đồng thời khuyến khích người dân duy trì tham gia liên tục để được quỹ BHYT chi trả toàn bộ chi phí khi vượt ngưỡng 6 lần mức tham chiếu.