Luật TTATGT Đường bộ được triển khai áp dụng từ 01/01/2025 đã đem lại nhiều kết quả tích cực trong công tác bảo đảm TTATGT. Có nhiều quy định mới được dư luận, người tham gia giao thông quan tâm, trong đó có việc sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em trên ô tô từ 01/01/2026.
Theo Đại tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng Phòng hướng dẫn tuyên truyền, điều tra, giải quyết tai nạn giao thông – Cục CSGT (Bộ Công an), kể từ 01/01/2026, khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 mét trên xe ô tô, không được cho trẻ em ngồi cùng hàng ghế với người lái xe, trừ loại xe ô tô chỉ có một hàng ghế; người lái xe phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em.
Giảm nguy cơ tử vong, chấn thương tới 90%
Trong khi đó, PGS.TS Phạm Việt Cường – Giám đốc trung tâm Nghiên cứu chính sách và Phòng chống chấn thương, Trường Đại học Y tế Công Cộng cho biết, thiết bị an toàn cho trẻ em trên xe ô tô có thể dùng cho trẻ ở những mức tuổi khác nhau.
Với trẻ em dưới 2 tuổi nên dùng nôi được thiết kế hướng về phía sau xe. Điều này được khuyến cáo dựa trên nguyên tắc khi có lực tác động từ phía trước, lực va chạm sẽ bố trí dàn đều trên toàn bộ phần lưng của trẻ, qua đó giảm tối đa tác động.
Việc dùng ghế nôi hướng về phía sau xe đối với trẻ sơ sinh giúp giảm rủi ro tử vong hoặc chấn thương nặng tới 90% (so với trẻ không có thiết bị an toàn). Việc đặt nôi hướng về sau xe cũng giảm rủi ro gặp chấn thương nặng/tử vong xuống 5 lần so với đặt hướng về phía trước.
Với trẻ em từ 2-6 tuổi, nên dùng ghế cho trẻ em. Đây là loại ghế phổ biến nhất, do là lứa tuổi mà trẻ em bắt đầu đi lại tích cực cùng với gia đình. Khi trẻ lớn khoảng từ 6-8 tuổi trẻ có thể chuyển sang ghế nâng.
Giai đoạn 8-10 tuổi, trẻ có thể chuyển sang đệm nâng. Trong thực tế, có những thiết bị tích hợp cả 4 tính năng trên, bởi vậy có thể dùng cho trẻ từ 1-10 tuổi.
Theo khuyến cáo của Cơ quan Quản lý An toàn giao thông đường bộ Hoa Kỳ (NHTSA), nhóm trẻ em vẫn nên tiếp tục sử dụng ghế nâng hoặc đệm nâng thậm chí cho đến khi cao ít nhất 145cm.
Xe con cá nhân trước, vận tải công cộng sau
Tại Việt Nam, đề xuất sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em đang nhận được phản ứng rất tích cực của cộng đồng, mạng xã hội và trên các phương tiện thông tin đại chúng, tỷ lệ ủng hộ đề xuất lên tới 85%. Hiện nay mặc dù chưa tới thời điểm thực thi nhưng một số người dân đã tự giác áp dụng.
Trao đổi với VOV giao thông, ông Trần Hữu Minh, Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia cho biết, theo quy định hiện nay, tất cả các chuyến đi bằng ô tô có trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 mét đều cần thực hiện đúng quy định: trẻ không được ngồi cùng hàng ghế với lái xe.
Tuy nhiên, thực tiễn nên tập trung triển khai áp dụng với xe con cá nhân trước, vì đây là loại xe có thể di chuyển ở tốc độ cao trên cao tốc (tốc độ tối đa 120 km/h), tần suất trẻ em sử dụng cao (xe gia đình) và bố mẹ người giám hộ luôn biết trước được nhu cầu này.
Với các phương tiện vận tải công cộng, xe kinh doanh vận tải, chuyên gia ATGT khuyến cáo, nên có lộ trình dài để có sự chuẩn bị hoặc có quy định riêng vì vận tải công cộng có tốc độ thấp, hoạt động trong đô thị, vì phương tiện vận tải công cộng thường có có tiêu chuẩn an toàn cao hơn. Cơ quan chức năng có thể quy định xe chở học sinh mầm non và tiểu học cần có dây bảo hiểm chuyên dụng thiết kế phù hợp với lứa tuổi học sinh.
Ông Trần Hữu Minh cho rằng, có thể quy định xe chở học sinh mầm non và tiểu học cần có dây bảo hiểm chuyên dụng thiết kế phù hợp với lứa tuổi học sinh. Do đó trong hướng dẫn triển khai nên cân nhắc: quy định "trừ xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách theo quy định của pháp luật".
Việc áp dụng quy định sử dụng thiết bị an toàn với trẻ em ban đầu sẽ có những thách thức nhất định: trẻ không chịu ngồi, thể hiện khó chịu, quấy…. Tuy nhiên, người lớn cần nhất quán, kiên trì, nêu gương để hình thành thói quen tốt, ý thức tuân thủ pháp luật cho trẻ em ngay từ khi còn bé”.
Theo Nghị định 168/2024, trên ôtô, trẻ dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35m không được ngồi cùng hàng ghế với lái xe, trừ xe chỉ có một hàng ghế. Từ năm 2026, tài xế nếu vi phạm sẽ bị phạt 800.000 đến một triệu đồng. Hành vi chở trẻ em trên ôtô không sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cũng chịu mức xử phạt tương tự./.
