Cơn mưa phùn lất phất bên ngoài cửa sổ, bà Lý (53 tuổi, Trung Quốc) ngồi trong phòng khách nhâm nhi chén chè đậu xanh còn ấm. Gần đây, bà thường thấy lưng đau âm ỉ, đêm nào cũng phải dậy đi tiểu vài lần. Người nhà khuyên đi khám, nhưng bà chỉ cười: “Chắc do lạnh người thôi, uống thêm ít nước là khỏi”. Thế nhưng khi cầm kết quả kiểm tra sức khỏe, câu nói của bác sĩ khiến bà bàng hoàng – chức năng thận đã bắt đầu suy giảm, nếu không chú ý, bệnh sẽ chuyển nặng khó kiểm soát.
Thực tế, tình trạng như bà Lý không hề hiếm. Theo thống kê y tế, hiện toàn cầu có hơn 850 triệu người mắc bệnh thận mạn tính, riêng tại quốc gia tỉ dân Trung Quốc có tới 130 triệu người bị ảnh hưởng, trung bình cứ 10 người thì có 1 người đang “bị thận gặm mòn” mà không hay biết. Điều đáng sợ là, phần lớn nguyên nhân lại xuất phát từ những thói quen tưởng chừng vô hại trong cuộc sống hằng ngày.
1. Nhịn tiểu
Vì công việc bận rộn, nhiều người có thói quen nhịn tiểu, nghĩ rằng “chút nữa đi cũng được”. Nhưng theo các chuyên gia, việc này cực kỳ nguy hiểm. Khi nước tiểu bị giữ lại quá lâu, bàng quang chịu áp lực lớn, có thể lên đến 500-600ml hoặc hơn, khiến nước tiểu dội ngược trở lại thận. Hậu quả là ứ nước bể thận, mỏng nhu mô thận, lâu ngày gây viêm thận hoặc suy giảm chức năng lọc của thận.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, nhịn tiểu lâu ngày có thể dẫn đến suy thận hoặc thậm chí là urê huyết cao, ban đầu chỉ là cảm giác đau lưng nhẹ, đi tiểu khó, nhưng khi phát hiện thì thận đã tổn thương nghiêm trọng.
2. Uống nước ngọt thay nước lọc
Giữa cơn khát, nhiều người chọn ngay ly trà sữa, nước ngọt hay nước trái cây đóng chai thay vì uống nước lọc. Thói quen này khiến thận phải “làm thêm ca đêm” để xử lý lượng đường, axit uric và các chất phụ gia có trong đồ uống.
Khi lượng đường trong máu tăng cao, thận phải lọc nhiều hơn, dẫn tới mệt mỏi và dễ tổn thương. Nghiên cứu chỉ ra rằng người uống nước ngọt hằng ngày có nguy cơ suy giảm chức năng thận tăng 12-20%. Thậm chí, một số loại nước “không đường” nhưng lại chứa chất tạo ngọt nhân tạo – cũng không hề an toàn cho thận.
Nói cách khác, uống nước ngọt thay nước lọc chính là “ép” thận làm việc quá sức mỗi ngày.
3. Ăn mặn, ăn nhiều thịt
“Ăn mặn cho ngon miệng”, “ăn thịt mới có sức” – đây là quan niệm sai lầm phổ biến. Có đến 95% lượng muối trong cơ thể phải được thận xử lý và đào thải. Khi nạp quá nhiều muối, huyết áp tăng cao, hệ thống vi mạch trong thận bị tổn thương.
Thêm vào đó, ăn quá nhiều thịt – đặc biệt là thịt đỏ và hải sản – khiến thận phải lọc nhiều chất đạm hơn. Nếu kéo dài, cầu thận phải làm việc liên tục, dẫn đến quá tải, thoái hóa và xuất hiện đạm trong nước tiểu.
Các chuyên gia cảnh báo, chỉ cần ăn thêm 1 gram muối mỗi ngày, nguy cơ mắc bệnh thận và biến chứng có thể tăng 6-8%. Còn với người ăn nhiều đạm trong thời gian dài, gánh nặng cho thận có thể tăng 120-150% so với bình thường.
4. Uống quá ít nước
Rất nhiều người chỉ uống nước khi cảm thấy khát, hoặc cả ngày chỉ uống vài ngụm. Thực ra, đây là thói quen cực kỳ hại thận.
Khi cơ thể thiếu nước, nước tiểu sẽ trở nên đậm đặc, chất thải không được đào thải hết ra ngoài, dễ hình thành sỏi thận, viêm thận hoặc nhiễm độc tế bào thận. Ngược lại, uống nước đều đặn giúp “rửa trôi” độc tố và giảm nguy cơ viêm nhiễm.
Các bác sĩ khuyến nghị, người trưởng thành nên uống 1,5-2 lít nước mỗi ngày, tùy theo thể trạng và thời tiết. Đặc biệt, không nên uống dồn dập một lúc, mà chia nhỏ nhiều lần trong ngày để thận hoạt động ổn định.
Dấu hiệu cảnh báo và cách “cứu” thận kịp thời
Bệnh thận giai đoạn đầu thường rất âm thầm. Người bệnh chỉ thấy lưng đau nhẹ, tiểu nhiều lần về đêm, nước tiểu đổi màu hoặc phù nhẹ. Nếu không phát hiện sớm, bệnh sẽ chuyển sang suy thận mạn, cao huyết áp hay urê huyết cao, đe dọa tính mạng.
Các chuyên gia khuyên rằng:
– Khi có nhu cầu, hãy đi vệ sinh ngay, tránh nhịn tiểu.
– Uống đủ nước, hạn chế nước ngọt, cà phê, rượu bia.
– Ăn nhạt, giảm đạm, tăng rau xanh và ngũ cốc.
– Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya vì thận tự phục hồi mạnh nhất khi bạn ngủ sâu.
– Tránh lạm dụng thuốc giảm đau, kháng sinh hoặc thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc.
– Kiểm tra chức năng thận định kỳ ít nhất 1 lần/năm.
Thận là “bộ lọc sinh mệnh” của cơ thể, một khi đã tổn thương thì rất khó hồi phục. Chúng ta không thể chọn được gen di truyền, nhưng hoàn toàn có thể chọn lối sống bảo vệ thận ngay từ hôm nay.
Đừng để đến khi kết quả khám bệnh gióng lên hồi chuông cảnh báo, bạn mới giật mình nhận ra: chính những thói quen nhỏ nhặt đã âm thầm “rút cạn” sức khỏe của mình.
Nguồn và ảnh: Sohu
